Vreemde talen worden al eeuwen aangeboden in het onderwijs, alleen wordt het belang van een vreemde taal leren in de huidige maatschappij groter. Door het vervagen van de grenzen nemen de internationale contacten toe, bijvoorbeeld studeren, werken en wonen in het buitenland. Een vreemde taal leren is dus meer een must dan may. Maar hoe maak je je deze taal dan eigen?
Verschillende benaderingen
In de loop der jaren zijn diverse benaderingen zichtbaar geweest in het onderwijs. Vanaf de jaren ‘40 gebruikt men in het vreemdetalenonderwijs de grammatica-vertaalmethode. Deze methode houdt in dat leerlingen eerst naar een instructie luisteren, bijvoorbeeld: ‘Het werkwoord to be vervoegen wij als volgt…’. Vervolgens maken de leerlingen diverse oefeningen, zoals invuloefeningen. Ten slotte wordt verwacht dat de leerlingen het werkwoord goed gebruiken in andere contexten, denk hierbij aan een gesprek.
In de jaren ‘70 stond de Amerikaanse taalkundige Stephen Krashen aan de wieg van een tegenbeweging. Krashen ging uit van een natuurlijke aanpak waarin leerlingen in staat zijn de taalregels onbewust te verwerven door veel blootstelling aan de doeltaal, ofwel veel lezen, luisteren en communiceren.
Acquisition requires meaningful interaction in the target language – natural communication – in which speakers are concerned not with the form of their utterances but with the messages they are conveying and understanding.
Het duurde tot de jaren ‘90 dat deze methode voeten aan de grond kreeg. Sindsdien noemt men deze benadering communicatief taalonderwijs. Een term die velen gebruiken in plaats van communicatief taalonderwijs is onderdompeling. Wij van Holmwood’s gebruiken deze term het liefst, omdat onderdompeling onze werkwijze het best verwoordt.
Werkt onderdompeling?
Op de huidige markt voor vreemde talen gebruikt men zowel de grammatica-vertaalmethode als de onderdompelmethode. Enkele methodieken berusten geheel op de grammatica-vertaalmethode, andere combineren beide benaderingen en weer andere focussen zich op onderdompeling. Maar welke benadering heeft nu het meest positieve effect op het aanleren van een vreemde taal?
Duizenden projecten hebben keer op keer laten zien dat onderdompeling zeer effectief is. Betekenen deze goede resultaten voor de onderdompelmethode dat enkel methodes met deze benadering op de markt mogen worden gebracht? En hoe zit het dan met het grammaticaonderwijs? Je bent immers jezelf aan het onderdompelen in de vreemde taal door te lezen, luisteren en spreken. Is er nog wel plek om grammatica uit te leggen? En hoe ziet het onderwijs volgens de onderdompelmethode eruit? Wat vraagt deze benadering van de leerkracht en de leerlingen? Naast al deze vragen is er ook nog een zeer praktische vraag waarmee basisscholen te maken hebben, namelijk: Wanneer moet je beginnen met het aanleren van een vreemde taal?
De volgende artikelen zijn…
Op al deze vragen gaan wij antwoord geven in een reeks artikelen. In het eerstvolgend artikel bespreken we hoe je grammaticaonderwijs in de onderdompelmethode kunt vormgeven. De andere artikelen gaan achtereenvolgens over onderdompeling onder de loep en wanneer het beste is een leerling van start te laten gaan. Het Engels als vreemde taal zal in alle artikelen centraal staan, omdat wij ons tot op heden hierin hebben gespecialiseerd.